Herkesin aklında olan metaverse (sanal dünya), dünya geneli ve sürükleyici bir sanal dünya deneyimi sunuyor. Metaverse yeni olmasa da bu kavramın ilk geliştirildiği zamandan (1982) bu yana kadar çok şey değişti. Neil Stevenson, romanından 60 yıl sonra, birinin bugün en büyük metaverse olan Roblox’ta bir Gucci çantasının dijital versiyonuna binlerce dolara alacağını tahmin etmezdi.
Merak ve hayranlıkla şüphecilik de gelir. Gizlilik endişelerinin yanı sıra, meta veri deposunun o kadar da harika bir fikir olmadığın düşünen ve konuya şüpheci yaklaşan çok insan var. Hadi nedenlerini keşfedelim ve metaverse meraklıların söylediklerinin doğru olup olmadığına karar verelim.
Neden 1) İnternetten çok da farklı değil
İnternet, tartışmasız en büyük metaverse’lerin başında geliyor. Peki, internet zaten gerçek ve dijital dünyaların kesişiminden oluşan bir tür ortam sunabiliyorsa, neden interneti farklı adlandıralım?
Metaverseler siber uzayın ilk konuşulmaya başladığı ve 1980’lerde ve 1990’ların başında yazılan kitaplardan ilham alıyor. Modern internetten önce oluşan geleceğe dair bu fikirler sanal gerçekliği daha çekici gösteriyordu. Şimdilik ekran en kullanışlı arayüz ve niş metaverseler sadece VR teknolojisi ile çalışabiliyor.
Neden 2) Tahmin ettiğinizden daha distopik
Hayali metaverse’ler bile sanıldığı kadar eğlenceli ve pozitif değil. Neal Stephenson’ın Snow Crash’inde, Amerika’nın büyük bir kısmı kurumsal derebeyliklere bölünmüştü ve ana karakter ise büyük bir pizza firmasında çalışıyordu. Yılların ardından bir çok insan okuduğunu unuttu ve sanal dünyayı harika bir şeymiş gibi görmeye başladı
Meta halihazırda bazı distopik sorunlar yaşamakta. Bazı avatarlar sanal sokak köşelerinde en son korkunç haberleri bağırıyorlar ve bunun için 0.00000000001 BTC ödeme alıyorlar..
Neden 3) Çapraz uyumluluk yok
Bir metaverse’deki oyunlar arasında seyahat etme olanağı geliştirme aşamasındayken değerlendirilmeli. Oyunlar arasında taşıyabileceğiniz eşyaları hayal edin. Bu öğeler, sadece aynı standartlara sahip olabilmeleri halinde çapraz uyumlu olabilir.
Ya birisi hayatta kalma oyununda bir festival düzenlemek isterse? Ya orada olmaması gereken bir yiyeceği yeni bir dünyaya taşırsanız? Bunun getireceği anlatı zorlukları da çabası.
Bir de yaratıcılığı ve yeniliği daha da az ön plana çıkaracak farklı türde metaverse modellerini düşünün.
Neden 4) Değeri belirsiz
Mark Zuckerberg, metaverse’ünün bir gözlemci olmak yerine deneyimin içinde olduğumuz ve somutlaştırılmış bir internet ortamı olmasını istiyor. Ancak daha önce internett kullanan herkes, internet dünyasının karanlık köşelerini keşfetmenin risklerini ve kulağa bir kabus gibi geldiği konusunda hemfikir olabilir.
İçinde olmaktan gerçekten zevk alacağınız farklı metaverse’ler geliştirilebilir. Ancak bu sanal dünyaların tamamen duyular için tasarlanmış olduğunu unutmayın. Çünkü eninde sonunda ttroller ve genel olarak nefret dolu insanlar, eğlenceli, masum ve herkese açık internet topluluklara girmenin yolunu bulurlar.
Sonuç: Metaverse tüm bu yaygarayı hak ediyor mu?
Metaverse’ler kesinlikle moda. Ancak bir yutturmacadan da daha fazla. Bu konsepin takipçisi olan ve metaverse’lerde vakit geçirmekten zevk alan bir çok insan var. En iyi metaverselerden olan Decentraland, The Sandbox, Roblox, Axie Infinity, Sorare ve Illuvium, aylık milyonlarca kullanıcıya sahiptir.
Yukarıdaki argümanlar söz konusu olabilir. Ancak Meta, Apple ve Microsoft gibi teknoloji devlerinin gözlerini metaverse kavramını kafaya taktıklarının düşündüğünğzde, bu konuya yönelimde bir değişiklik olacak gibi görünmüyor. Birileri beğensin ve ya beğenmesin, metaverseler teknolojideki bir sonraki büyük patlama olabilir.