Portföy çeşitlendirmek, başarılı yatırımların olmazsa olmazıdır. Ancak yatırımcılar genellikle tek bir varlığa odaklandıkları ve fonlarını farklı finansal araçlara yatıracak derin bilgiye sahip olmadıkları için zor olabilir. Yatırım yapmaya yeni başlıyorsanız ve stratejilerinden verimliliğinizi arttırmak istiyorsanız portföyünüzü nasıl çeşitlendireceğii öğrenmek için okumaya devam edin.
1. Yatırım fırsatlarını öğren
Portföyümüzü nasıl çeşitlendireceğinize karar vermeden önce her yatırım aracının özelliklerini bilmelisiniz. Hisse senetlerinin riskli olduğu bilinir. Bu nedenle yüksek miktarda gelir elde etmek isteyen yatırımcılar, birincil yatırım olarak borsaya girerler. Ancak petrol ve kripto para piyasaları da risklidir. Bu nedenle, hisse satın almak yerine kriptoya yatırım yapmayı düşünmek de etkili olabilir.
2. Hedeflerini belirle
Size uyacak bir çeşitlendirme stratejisi belirlemek için nihai hedeflerinizi belirlemelisiniz. Piyasada bir çok yatırım aracı vardır: Hisse senetleri, tahviller, emtialar ve gayrimenkul vs. Bu araçların her biri farklı yatırımcı tiplerine ve hedeflerine uygundur. Emekliğiniz için para biriktirmek istiyorsanız güvenilir tahvilleri düşünebilir ve yüksek riskli olduğu için borsaya küçük bir meblağda yatırım yapabilirsiniz. Ancak yüksek fiyatlı bir şey almak istiyorsanız ve bunun için para biriktiriyorsanız, tahviller risksiz değildir ve uzun vadede kazanç elde etmenizi sağlar. Bu da hedefinize ulaşmanızı geciktirir.
3. Planın olsun
Yatırım yapmaya başlamadan ve portföyünüzü çeşitlendirmeye çalışmadan önce öncelikli ve kısa vadeli hedeflerinize göre plan geliştirmeniz gerekir. Birden fazla ana hedefiniz varsa birden fazla portföy oluşturmalısınız.Çünkü ne yapmak istediğinizi bilmeden portföyünüzü yönetemezsiniz.
4. Genişlet
Amerikalı finans tarihçisi, ekonomist ve eğitimci Peter Bernstein’a göre, “Kökten farklı piyasa davranışına sahip birkaç varlık, portföy getiri modelini yumuşatmak için birlikte yukarı ve aşağı hareket eden 50 veya 100 varlıktan daha fazlasını yapacaktır.”
Başta verdiğimiz tüyoyu dikkate alıp farklı varlıkları öğrenirseniz negatif korelasyona sahip olanları hızlı bir şekilde belirleyebilir ve portföyünüzü düzenleyebilirsiniz. Bazıları sadece hisse senedi ve emlak piyasalarına yatırım yapar. Çoğunlukla neden başarısız olduklarını da anlamazlar. Çünkü farklı piyasa koşullarına farklı tepkiler veren varlıkları seçmek oldukça önemlidir. Mesela altın fiyatları yükseldiğinde borsa genellikle düşer.
5. Alt kategoriler ile düşün
Ancak sadece farklı varlıklarla çeşitlendirme yapmak yeterli olmaz. Her varlığın alt kategorileri vardır. Örneğin tahvile yatırım yapıyorsanız, şirket tahvili, devlet tahvili, kısa vadeli hazine bonosu vb. arasında da seçim yapabilirsiniz. Gayrimenkul yatırımı; konut, ticari mülk ve arsa yatırımını da kapsar. Bu alt kategoriler de ayrıca risk düzeyi, kullanılabilirlik ve yatırım süresi açısından da farklılık gösterir.
6. Limitlerini bil
Başarılı çeşitlendirmeye anca yapabildiğiniz kadar fazla varlıkla işlem yapmaya başladığınızda ulaşabilirsiniz. Buna ek olarak, başarılı yatırımın sırrı varlıkları akıllıca seçmektir. Mesela, 20 varlığa yatırım yapabilirsiniz, ancak riskleri dengelenmediği için portföyünüz büyümez. Dolayısı ile yatırım yapmanız için kesin bir varlık sayısı yoktur. Yine de isterseniz en fazla 10 varlığınızın olması önerilir.
Amerikalı yatırımcı, hedge fon yöneticisi ve yazar Seth Andrew Klarman bir keresinde: “Her şeyin birazına sahip olmaktansa, yumurtalarımızı farklı sepetlere koyma ve onları yakından izleme eğiliminde olduk.” demiştir.
7. Portföyünü dengele
Plan yaptıktan sonra portföyünüzü yeniden dengelemek kolay olur. Mevcut portföyünüz de hedeflerinizi, döneminizi ve risk alma kapasitenizi yansıtmalıdır. Portföyünüzü sürekli izleyin ve hedeflerinizden birine ulaşır ulaşmaz portföyünüzü yeniden dengeleyin.
Hedefleriniz için son tarihler belirlemelisiniz. Hedeflerinize önceden belirlediğiniz bu süreler içinde ulaşamazsanız, portföyü tekrar dengelenebilirsiniz. Son tarihler sizin isteklerinize göre değil, analize göre belirlenmesi gerekir. Farklı varlıklardan kazanç elde edene kadar ortalama ne kadar süre gerektiğini araştırın ve planınızı buna göre yapın.
Son olarak
Finansal araçlar hakkında detaylı bilgiler elde ederseniz, belirli bir plana bağlı kalırsanız ve portföyünüz üzerinde çalışırsanız çeşitlendirme çok da karmaşık olmayacaktır. Çeşitlendirme riskleri azaltmaya yardımcı olur ancak kesinlikle tüm riskleri yok ettiğini düşünmeyin. Portföy çeşitlendirme, riskler oluştuğunda kaybınızı azaltır. Bunları öğrenmek ve pratik yapmak için çaba sarf etmeye hazır olmalısınız.
Kaynaklar:
5 Tips for Diversifying Your Portfolio, Investopedia
Beginner’s Guide: 12 Tips For Diversifying Your Investments, Forbes