Tarihteki en aç insan, Tarrare adlı Fransız bir adam, uzmanların aklını hala karıştırmaktadır. 1772’de doğmuş bu adam, onu acınası bir hayata sürükleyen medikal bir anomaliye sahipti; bitmeyen bir iştah. Doyumsuz bir risk iştahına sahip bir yatırımcının eşit derecede mutsuz olacağı düşünülebilir.
Her insanın doğal olarak farklı bir risk eğilimi vardır. Bir yatırımcının riske olan bakış açısını incelediğinde; ufkunu, sermayeni, yaşam tarzını ve diğer birçok değişkeni de hesaba katman gerektiğini görürsün. Bu makale bunu anlamana yardımcı olacak.
Risk iştahının türleri
Senin risk iştahının da ait olabileceği 3 kategori vardır.
1. Agresif
Çoğu agresif yatırımcı kısa vadeli karlara odaklanır; bu onların varlık tahsisini belirler. Bu yatırımcıların yüksek risk iştahı vardır ve ortalamanın üzerinde kazançların peşindedirler.
Diğer piyasa oyuncularıyla karşılaştırıldığında, alım satımlarına karşı aşırı iyimser bir yaklaşıma sahiptirler ve sermayelerini korumaları bazen arka planda kalabilir. Ancak hesaplanmış bir risk almaktan çekinmezler.
2. Ilımlı
Bu yatırımcılar iki tür arasında bir yerdedirler. Bazı pozisyonlarda daha agresif bir yaklaşım sergiliyorlar; diğerleri gibi kayıp riskine girmek istemiyorlar. Bazıları bunun en dengeli yaklaşım olduğunu söyleyebilir.
Böyle bir portföy, özel bir karışım olabilir; örneğin, %40 agresif ve %60 muhafazakar, 50/50 veya başka bir şey.
3. Muhafazakar
Bu yatırımcı türü, sermayesini ya korumak ister ya da varlıklarını uzun süreliğine piyasada tutmak ister. Sadece stabil ve düşük riskli yatırım seçeneklerini düşünürler. Bunlar da değerinde çok oynama olmayan ancak getirisi düşük olan seçeneklerdir.
Risk toleransını belirlemek için sorular
Bu sorular her yatırımcının risk toleransı değerlendirmelerinde bulunmalıdır:
- Hedeflerin ne? Finansal bağımsızlık kazanmak, eğitim için ödeme yapmak, emeklilik için para biriktirmek veya başka bir şey mi?
- Ne kadar sermayen var? Ticaret sermayeni her ay artıracak mısın? Gelecekte nasıl değişecek?
- Sermayenin yüzde kaçını kaybetmeyi göze alabilirsin?
- Kazançları ne zaman kullanmayı düşünüyorsun? Varlıklarını yıllarca bırakabilir misin? Hesabından kaç yıl boyunca para çekeceksin?
- Yatırım yapılmamış birikimlerin var mı? Tasarruflarının geliştirmeye ne kadar katkıda bulunabilirsin?
- Yatırımlarını ne sıklıkla takip etmek istiyorsun? Günden güne, haftadan haftaya veya yarı düzenli olarak mı?
- Portföyünün %20’sini kaybetsen nasıl tepki verirsin? Ya bir gecede kaybedersen?
- Senin için hangisi daha önemli: getirilerini maksimize etmek mi yoksa kayıplardan kaçınmak mı?
- Piyasa dalgalanmaları hakkında ne düşünüyorsun?
Risk iştahını etkileyen faktörler
Belirsizliğe olan toleransını belirledikten sonra şu faktörleri göz önünde bulundurmalısın:
- Yaş: Daha genç yatırımcılar, kayıpları telafi etmek için daha fazla zamanları olduğu için genellikle yaşlı bireylerden daha büyük riskler alabilirler.
- Gelir: Daha yüksek bir sermaye tabanın ve düzenli bir gelirin varsa, daha büyük bir riski alabilirsin.
- Zaman Çizelgesi: Yirmi yıl içinde belirli bir sermayeye ihtiyacın varsa beş yıllık bir zaman planı olandan daha muhafazakar olabilirsin.
- Portföy büyüklüğü: Portföy değerin ne kadar yüksekse o kadar fazla risk alabilirsin. Bir varlık değer kaybettiği takdirde daha büyük bir portföy için yüzde düşüş daha düşük olacaktır.
- Aile: Ailendeki geliri olan üyelerin ve bakmakla yükümlü olduğun kişilerin sayısını düşün. Bu, ne kadar yedek sermayen olduğunu ve ticaret kapasiteni etkiler.
- Deneyim: Acemi yatırımcılar alım-satımlarında dikkatli olmalı ve alım satım boyutlarını minimumda tutmalıdır.
Risk iştahını ticaret stratejisine çevirmek
Tolere edebileceğin risk seviyesi, ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine uygun bir ticaret stratejisi seçerken en önemli faktörlerden biridir. Risk iştahı daha yüksek olan kişiler, günlük alım satım veya ölçeklendirmeyi düşünebilir; daha muhafazakar yatırımcılar pozisyon veya trend ticaretini tercih edebilir.
Risk iştahını biliyorsan, doğru işlemleri değerlendirirken daha uygun bir pozisyonda olacaksın. Riskin yanı sıra kişiliğini, disiplin seviyeni ve uygunluk durumunu da göz önünde bulundurmalısın.