New York Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ilk şirketin hisse senedi sembolünün SU olduğunu biliyor muydunuz? Bu SU 1792’de işlem görmeye başlamış olan Shawnee Water Company’yi temsil ediyordu. Bu bilgi aslında şaşırtıcıdır çünkü bugün borsa genelde yüksek teknoloji şirketleri ve teknoloji endüstrisi ile ilişkilendiriliyor. Yani borsanın kökenlerinin bir su şirketi ile yapılan işlemler olması ilginç.
Günümüzde geldiğimiz noktada hisse piyasası o kadar büyüdü ki kimse kökenlerini umursamıyor. Haliyle yeni başlayanlar için önemli olan hisse senedinin temellerini öğrenmektir. İşte çaylak tüccarların bilmesi gerekenler:
Sağlam bir eğitim ile başla
Hisse piyasalarına para yatırmadan önce borsanın kendisi kadar finans ve ticaretin temellerini de iyi anlamalısınız. Dolayısı ile eğitiminiz, finansal tabloların nasıl okunacağı, bir şirketin finansal performansının nasıl analiz edileceği ve akıllı kararlar almak için teknik analizin nasıl kullanılacağı gibi konuları kapsamalıdır.
Net hedefler koy
Borsada işlem yaparken, ne için işlem yaptığınızı ve neyi istediğinizi net bir şekilde belirlemelisiniz. Ticaret hedeflerinizi kesinleştirin ve borsa yolculuğunuzun genel finans planınıza nasıl uyduğunu tanımlayın. Hedefleriniz emeklilik için tasarruf etmek, ek gelir elde etmek veya zaman içinde sermaye oluşturmak gibi şeyler olabilir.
Risk toleransını değerlendir
Hangi varlık türlerinin size uygun olduğunu bilmek akıllı kararlar vermenize yardımcı olur. Bu nedenle risk toleransınızı değerlendirmelisiniz. Örneğin, risk toleransınız düşükse tahviller veya endeks fonları gibi daha tutarlı varlıkları düşünebilirsiniz. Risk toleransınız yüksek ise büyüme stokları veya gelişmekte olan piyasa yatırımlarını değerlendirebilirsiniz.
Çeşitlendirilmiş bir portföy oluştur
Yeni başlayanlar için borsa temelleri konusunda, özellikle de daha fazla sayıda hisse senedi ve sektör ile işlem yapabilmek için farklı varlık türleri konusunda kendinizi eğitin. Bu sayede tüm yumurtalarınızı tek bir sepete koymaz, tüm yatırımlarınızı riski azaltmak için farklı varlıklara yaymış olursunuz.
Duygularını kontrol et
Borsa dalgalı olabilir. Dalgalı duygular deneyimli tüccarları bile kolayca yenebilir. Korku ve açgözlülük, ticaretteki en büyük duygusal tuzaklardan ikisidir. Bu tuzaklara düşmek, portföyünüzü etkileyebilecek ani ve yersiz işlem kararları almanıza neden olur. Bu yüzden işlem yapmadan önce bir adım geriye gidip objektif bir değerlendirme yapmanız çok yararlı olacaktır.
Söylentilere göre alım yapma
Borsa yanlış bilgilerin speküle edildiği bir ortamdır. Bu söylentilere göre hareket etmeniz kötü kararlara yol açabilir. Bunun yerine mali tablolara, analist raporlarına ve diğer ilgili bilgilere odaklanmalısınız. Güvenilir haber kaynakları takip etmeli ve uzman görüşlerini dikkate almalısınız. Ancak her türlü habere karşı şüphe ile yaklaşmalı ve yalnızca kulaktan dolma bilgilere dayalı kararlar vermemelisiniz.
Uzun vadeli düşün
Borsada fiyatlar günlük olarak dalgalanacağından kısa vadede öngörülemez şekilde hareket edebilir. Ancak zaman verildiğinde olumlu getiriler sağlar. İşlemlerinizde uzun vadeli potansiyele odaklanın, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarına göre ani kararlar vermeyin.
Düzenli olarak takip et ve değerlendir
İşlem stratejininizin finans hedefleriniz ve risk toleransınızla hâlâ uyumlu olduğundan emin olmak için stratejinizi düzenli olarak değerlendirmelisiniz. İşlemlerde hedeflerinize ulaştığınızdan emin olmak için haftalık, aylık veya üç aylık düzenli olarak inceleme yapın.
Ücretleri düşün
Her işlemde aracılık ücreti, takas ücreti ve farklı ücretler ödeyebilirsiniz. Bu ücretler zamanla artabilir ve kârınızı düşürür. Bu yüzden işlemler için yaptığınız masrafları dikkate alın.
Basit düşün
Ticareti basite indirgemek için yapılabilecek şeyler:
- Portföyünüzü karmaşıklaştırmayın: Çeşitlendirme önemlidir ancak aynı anda bir çok varlıkla işlem yapmak risk yönetimini zorlaştırabilir.
- Varlık sayısını limitle: İlgili olduğun ve anladığın birkaç piyasa veya ürün seç ve bu alanlarda uzmanlaş.
- Anlaşılır işlem stratejileri uygula: Karmaşık stratejileri uygulamak ve hatta anlamak zor olabilir. Bu da hata yapma riskini artırır.
Borsa temellerini öğrenmek uzun bir eğitim ve gelişim yolculuğunun sadece ilk adımıdır. Dolayısı ile borsada başarılı olmak istiyorsanız yatırım yaptığınız piyasa ve şirketler hakkında sürekli araştırmalar ve analiz yapmanız, kendinizi eğitmeniz gerekir.
Kaynaklar:
How to set your investment goals, The Motley Fool
Why it’s important to diversify your investing portfolio, TIME
What is risk tolerance and why is it important? Bankrate
Keep your day trading simple: here’s how to do it, The Balance Money