Sürdürülebilir turizmin önemi hafife alınmamalıdır. Bu turizm biçi, Meksika’da bir zamanlar ekonomisi kötüye giden bir balıkçı köyü olan La Paz’ın ekonomisinin canlandırdı. Kasaba, çevre dostu uygulamalara odaklanarak ve yerel kültürü koruyarak, sürdürülebilir turizm tercih edenler için popüler bir destinasyon oldu. Böylelike yerel toplum yeni işler eddindi ve bölgede ekonomik gelişti.
Ancak sürdürülebilir turizm bundan daha büyük başarılara da yol açabilir. Hadi inceleyelim.
Sürdürülebilir turizm nedir?
Sürdürülebilir turizm, turizmin çevre, yerel halk ve kültürel miras üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmeyi, bu unsurların korunmasını ve geliştirilmesini teşvik etmeyi amaçlar. Kaynakların sorumlu ve adil kullanımı yoluyla hem turistlerin hem ev sahiplerinin hem de bir bütün olarak destinasyonun ihtiyaçlarını dengelemeye çalışır.
Dünya, insan faaliyetlerinin çevre ve yerel topluluklar üzerinde yol açtığı etkiler üzerine bilinçlendikçe sürdürülebilir turizm giderek daha önem kazancaktır.
Sürdürülebilir turizmin temel ilkeleri nelerdir?
Sürdürülebilir turizmin ilkeleri, sürdürülebilirliğin üç ana sütunu etrafında toplanmıştır: ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik:
- Çevreye verilen zararnı en aza indirilmesi: Dolayısı ile atıkların azaltılması, enerji ve su kaynaklarının korunması ve biyolojik çeşitliliğin korunması bu kapsamda yer alır.
- Yerel toplulukları desteklemek: Burada yerel topluluklara istihdam yaratma şansı tanınması, kültürel alışveriş ve yerel mirasın korunması gibi yollarla turizmden yararlanmasını sağlamak söz konusudur.
- Kültürel anlayışı ve saygıyı teşvik etmek: Bu, turistlerin yerel kültürler üzerinde olumlu bir etkiye sahip olmasını ve kültürel mirasın gelecek nesiller için korunmasını sağlamayı içerir.
Bu prensipler, turizmin negatif etkilerini kısıtlamaya çalışırken pozitif etkilerini arttırmaya odaklıddır.
Ne tür sürdürülebilir turizm biçimleri vardır?
Birden fazla sürdürülebilir turizm biçimi vardır. Her birinin kendi içinde avantajları ve zorlukları vardur. Bazı popüler sürdürülebilir turizm biçimleri şunlardır:
- Ekoturizm: Sürdürülebilir turizmin bu türünde odak doğal kaynakların ve vahşi yaşamın korunmasındadır. Ayrıca turistleri çevre hakkında eğitmek de amaçlardan biridir.
- Toplum temelli turizm: Bu tür yerel toplulukların turizm faaliyetlerinin planlanma ve yönetilmesinde yer alması dolayısı ile turizmin ekonomik ve sosyal etkilerinden yararlanmalarını sağlamayı amaçlar.
- Kültür turizmi: Burada amaç kültürel yerleri ziyaret etmek ve yerel gelenek görenekleri öğrenmektir. Bu yöntem ile kültürel mirasın korunması ve kültürel alışveriş teşvik edilir.
Sürdürülebilir turizm kime ne fayda sağlar?
Sürdürülebilir turizmin faydaları hem çevreye hem yerel topluluklara hem de turistlere yöneliktir.
- Ekonomik faydalar: Sürdürülebilir turizm yeni iş alanları yaratır ve yerel ekonomiye katkı sağlar. Ayrıca yerel halka gelir kaynağı sağlayarak yoksuluğu azaltır.
- Çevresel faydalar: Kaynakları ve biyoçeşitliliğin korunmasına yardımcı olur. Aynı zamanda atık tüketimini azaltır, su ve enerjiyi korur.
- Sosyal faydalar: Kültürler arası alışverişi ve anlayışı geliştirmenin yanı sıra yerel toplulukları desteklemeye ve yerel mirası korumaya yardımcı olur.
Sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir kalkınmanın önemli bir bileşenidir. Gelecek nesillerin bugün gördüğümüz doğal ve kültürel kaynaklara aynı şekilde erişebilmesini sağlar. Sürdürülebilir turizmin önemi sürdürülebilir seyahat seçenekleri talep eden gezginlerin sayısı artıkça artmaktadır.
Sürdürülebilir turizm örneği
Ekvador kıyılarında bulunan Galapagos Adaları, sürdürülebilir turizme örnektir. Galapagos Adaları’nda bulunan eşsiz ve çok çeşitli vahşi hayvan ve bitkiler, adaları ekoturizmin en önemli örneği kılıyor.
Galapagos Adaları’nı ziyaret eden gezginler; yerel halkı ziyaret etmek ve kültürleri hakkında bilgi edinmek, koruma altındaki alanları ziyaret etmek, vahşi yaşamı gözlemlemek gibi sürdürülebilir turizm faaliyetlerine katılmaya teşvik edilmektedir.
Ayrıca Galapagos Adaları’nda yerel halk bu turizm faaliyetlerinin planlanması ve yönetiminde yer aldıklarından, burası aynı zamanda topluluk odaklı turizmin de en önemli örneklerinden biridir.
Sürdürülebilir turizm için kimin harekete geçmesi gerekir?
Sürdürülebilir turizm girişimlerinde her biri farklı rol ve sorumluluğa sahip farklı paydaşlar vardır. Turistler, turizm endüstrisinin müşterileridir. Tercihleri ve talepleri ile sürdürülebilir turizmi teşvik etmede önemli rolleri vardır.
Ardından, turistlere sürdürülebilir turizm seçenkleri ve hizmetleri sunmanın yanı sıra, tur operatöelrinin ve seyahat acentalarının sektördeki sürdürülebilir uygulamaları teşvik etmesi gerekir.
Ayrıca yerel halkından turizmden fayda sağlaması için ve turizmin sürdürülebilir kılınması için yerel topluluklar, planlanma ve yönetim sürecine dahil edilmelidir.
Ve belki de aralarından en önemlisi, devlet kurumları ve politika yapıcılara düşüyor. Sürdürülebilir turizm için düzenlemeler yapılması, finansman ve altyapı geliştirme konusunda sürdürülebilir turizm girişimlerine destek sağlanmalı.
Kaynaklar:
Sustainable development, UNWTO
Sustainable tourism – statistics & facts, Statista
Sustainable tourism as a driving force of the tourism industry in a post-Covid-19 scenario, PubMed
Importance of sustainable tourism, ResearchGate