Amazon her şeye sahiptir. Yani, gerçek boyutta evler, arabalar, sigaralar ve canlı hayvanlar alıp satamazsınız, çünkü bu şirket politikalarına aykırıdır. Ancak bunun dışında e-ticaret devi kitap, meyve, sebzeden kargo konteynırlarına kadar her şeyi satmaktadır.
Amazon’un yıllar içindeki büyümesi sadece etkileyici değil aynı zamanda da rekorlar kırmıştır. Ve bunun on yılın kalanında da devam edebileceğini gösteren birkaç unsur bulunmaktadır. Şirketin öngörülen başarısının temel unsurlarına göz atalım.
1. Tedarik zincirinin tüm yönlerine sahip olması
Amazon arz zinciri sürecinin dört unsuru vardır:
- Üretim: Amazon üçüncü-taraf satıcılara izin verir, ancak şirket-içi beyaz-etiketli üretimini de ikiye katlamaktadır.
- Depolama: Talebe bağlı olarak stratejik olarak konumlanmış depolama alanlarına yayılmış ve dahili olarak optimize edilmiş envanter (kullanımda yaklaşık 100,000 robot bulunur).
- Teslimat: Çeşitli teslimat seçenekleri fark yaratan en büyük şeylerden biridir: Prime, Hub & Locker, Hub Counter, Acelesiz Gönderim, Belirlenen Gün, Çıkış Tarihi, vs.
- Teknoloji: Teknoloji kullanımı siparişlerin yerine getirilmesini hızlandırır, çalışanların iş yükünü azaltır ve fonları serbest bırakır.
Dört unsurun tamamının optimizasyonu sayesinde Amazon büyük oranda kendine yeter hale gelerek, düşük hacimli rakiplerinin kendisiyle rekabet etmelerini zorlaştırmaktadır.
2. İnternetin büyük bir bölümüne sahip olması
Amazon her ne kadar online mağazasıyla bilinse de bu, gelirlerinin sadece küçük bir kısmını oluşturmaktadır. Gelirlerinin çoğu Amazon Web Hizmetleri’nden (AWS) gelmektedir. Dünya üzerine bir milyondan fazla şirkete hizmet eden AWS, en büyük internet-tabanlı işletim sistemlerinden biridir.
AWS, 2003’te faaliyete geçtiğinde, depolama ve posta için temel bulut hizmetleri sunuyordu. Şimdi ise AI, blockchain ve diğer next-gen teknolojilere (kuantum bilgi işlem, arttırılmış gerçeklik, vs.) gibi şeylere hayat vermektedir. 175+ araçtan oluşan seti Amazon’un, sırasıyla %18 ve %9’luk paya sahip Microsoft ve Google’ı açık ara arkada bırakarak bilgi işlem piyasasının %33’ünü kontrol etmesini sağlamaktadır.
3. Alexa’nın yükselişi
Amazon Echo, ses teknolojisinin geçici bir heves olmadığını kanıtlamıştır. Yıllar önce insanlar Alexa’yı Amazon’un evcil hayvan projesi olarak görmezden gelmiştir. Şu anda satılan 200 milyon Alexa-etkin cihaz ve geliştirilen 90 bin ses yeteneğiyle Amazon, IoT ses kontrolü alanındaki en büyük oyuncudur.
Alexa geliştirmeleri Amazon’un tüketicilerin ne istediğini anlamasında kilit rol oynayabilir. Özellikle Alexa, reaktif bir asistandan proaktif bir arkadaşa evrimleşebilir. Alexa’nın Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Baş Bilim İnsanı Rohit Prasad, Alexa’nın düşünce oluşturmada ve önerilerde bulunmada daha aktif bir rol alacağını söylemiştir.
4. Birer birer endüstrilere yayılması
Amazon operasyonları dijital perakendecilik ve bulut bilgi işlemin ötesine taşımak konusundaki niyetini net olarak belirlemiştir. Gelecek beş yıl içerisinde belli endüstrilerdeki ve listesine katacağı yeni sektörlerdeki yıkıcı hırsına devam etmesi beklenmektedir:
- Sipariş yerine getirme & teslimat: Amazon’un on yıllardır süregelen e-ticaret lojistiği, Amazon Logistics’için bir temel oluşturmuştur. Hizmet şimdiden yeni patentleri ve inisiyatifleri keşfederek, aracıyı ortadan kaldırmaktadır.
- Ödemeler: Şirket, Amazon Pay, Amazon Cash, Amazon Visa bankamatik/kredi kartları, Amazon Reload, Amazon Go, Amazon Fresh ve Amazon One ile ödemeler alanında da mevcudiyetini geliştirmektedir.
- İlaç: İlaç dağıtımının yanı sıra Amazon Pharmacy self-servis, tam-zamanlı yardım portalıyla üyelerini eczacılara bağlayacaktır. Şimdiden 50,000 ezcaneyle ortaklık gerçekleştirmiştir.
- Finansman: Amazon Lending’in sadece-davet doğası daha kapsayıcı bir modele değişebilir ve küçük işletme kredilerini daha erişilebilir hale getirebilir.
- Sigorta: Amazon, Hindistan’daki satıcılarına ücretsiz sağlık sigortası sunmaya başlamıştır. Plan dünya çapındaki Prime müşterilerine ev, ürün ve araba sigortası sunmaktır.
- Fiziki perakendecilik: Amazon Style adındaki fiziki mağazanın faaliyete geçişi offline alışveriş marketinin ilk adımıdır.
- Akıllı ev: Şirket, Amazon Echo akıllı hoparlörden başlayarak akıllı cihazlar çıkarmaya başlamıştır. Şimdiye kadar şirket 30 akıllı ev ile bağlantılı teklife yatırım yapmıştır.
5. On yıllık genişleme
Amazon sadece ürün ve hizmet yelpazesini değil, coğrafyasını da çeşitlendirmek üzeredir. Coğrafi çeşitlilik üzerine odaklanması Amazon’un, toplum aktivistlerinin endişe kaynağı olan daha geniş çapta işe alımlarına yardımcı olacaktır. Dahası istihdam büyümesi sadece sipariş karşılama merkezlerinde değil (en yaygın olanı), kurumsal sektörde de beklenmektedir.
Amazon’da bir başka büyük kayma da yaşanmaktadır – toprak leasingi yerine mülkiyete dönülmesi. Amazon’un bir emlak imparatorluğuna dönüşmesinin endüstriyel emlak piyasası için ciddi etkileri olabilecektir.
Paket servis
Amazon’un büyümesi pandeminin pik noktasında finansal indikatörlerine kıyasla yavaşlamıştır. Yine de ekonomik yeniden açılım şirketin karlı segmentlerinde devam eden büyümesine katkıda bulunmuştur. Esasen daha yavaş hızda büyüme dünyanın en büyük İnternet şirketi için hiçbir şey değildir.
Bezos, “Doğru yapılması halinde şaşırtıcı bir icattan bir kaç yıl sonra, yeni şey normal olur. İnsanlar esner. Bu esneme bir mucidin alabileceği en büyük övgüdür” sözüne inanmaktadır.
Bu yüzden Amazon belki de sonsuza dek endüstri yıkıcısı lakabına sahip olmayacak. Ama Amazon içindeki iki devasa sütun olan e-ticaret ve AWS şirketi gelecek birkaç yıl içinde daha yükseğe taşıyabilir.